Dragi roditelji, 
želimo da vas informišemo o malim boginjama ili frusu (morbili) kao i načinu da se epidemija iz regiona spriječi i ne zahvati našu djecu.

U regionu (Srbiji, Kosovu, Makedoniji), proglašena je epidemija malih boginja zbog čega se realno može očekivati pojava ove bolesti i u našoj zemlji. Ovoj nepovoljnoj situaciji na žalost pogoduje i pad stope vakcinacije djece u poslednjih par godina
U Srbiji je u toku 2017. god registrovano 12 slučajeva morbila do septembra a u oktobru je registrovano 7 novih slučajeva. ilustr2
Broj oboljelih u Еvopi ove godine:

  • - Rumuniјa 9539 slučaj sa 34 smrtnа ishоdа - od početka 2016. gоdinе dо krаја sеptеmbrа 2017.
  • - Njеmаčкa 891 slučај sа јеdnim smrtnim ishоdоm
  • - Itаliјa 3501 slučај sа čеtiri smrtnа ishоdа
  • - Bugаrsкa 162 slučаја sа јеdnim smrtnim ishоdоm
  • - Uјеdinjеnо Krаljеvstvo 25 slučajeva
  • - Špаniјa 138 slučajeva
  • - Аustriјa 84 slučaja

Morbili - Male boginje su virusna, vrlo zarazna bolest, koja se uspješno sprječava vakcinacijom.

Male boginje su jedna od najlakše prenosivih infektivnih bolesti. Bolest se prenosi direktno, kapljičnim putem. Izvor zaraze je osoba oboljela od morbila, u toku inkubacionog stadijuma (period bez simptoma bolesti i nekoliko dana nakon izbijanja ospe).
Nakon inkubacionog perioda koji traje 7-10 dana dolazi do pojave povišene temperature 38oC – 40oC, malaksalosti, gubitka apetita, kijavice, kašlja poput laveža psa, gušobolje, konjunktivitisa (tkz plačni facijes). Promjene na sluznici usne duplje (mrljasti enantem ili Koplikove pjege) pojavljuju se 1-2 dana prije osipa i karakterističan su znak ove bolesti. Tek četvrtog ili petog dana bolesti dolazi do pojave karakterističnog osipa, Osip se tipično pojavljuje prvo iza ušiju i na čelu, a tokom sljedeća dva ili tri dana zahvata redom lice, vrat, trup i ekstremitete. Osip je pjegast i sitnocrven, po njegovom izbijanju temperatura se obično spušta na normalu. Promjene u krvnoj slici su karakteristične. Javlja se leukopenija (smanjen broj leukocita) sa limfocitozom.
Specifično liječenje ne postoji, a eventualne bakterijske komplikacije liječe se antibiotskom terapijom. Prije uvođenja vakcinacije morbili su bile gotovo obavezna bolest u djetinjstvu, danas su one rijetka bolest sa sporadičnim javljanjem, zahvaljujući vakcinaciji, a obolijevaju uglavnom odojčad u vrijeme kad se smanjuje broj antitijela dobijenih od majke kao i nevakcinisane osobe. Imunitet poslije morbila je trajan.
komplikacije frusKomplikacije su česte kod mladje djece kao upala pluća, upala ušiju, upala mozga i moždanica.
Jedina adekvatna zaštita je pravovremena vakcinacija MMR vakcinom koja obezbjedjuje 95 -97 % zaštite
Vakcinacija i revakcinacija protiv morbila u Crnoj Gori vrši se kombinovanom živom, atenuisanom MMR vakcinom (morbili, veliki kašalj, rubeola) kontinuirano u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji - djece od navršenih 12 meseci života i revakcinacijom prethodno vakcinisane dece do navršenih sedam godina života
Vakcina se prima u 2 doze u 12-tom mjesecu života i pred polazak u školu.
Svu djecu uzrasta od navršenih 12 meseci života do navršenih 14 godina života koja su nevakcinisane i nepotpuno vakcinisana treba vakcinisati, odnosno revakcinisati.
Minimalni razmak između dvije doze vakcine može biti četiri nedjelje.
Procenat vakcinisanih preko 95% objezbjedjuje kolektivni imunitet koji populaciju štiti od epidemije. U Crnoj Gori epidemija morbila poslednji put registrovana je 1996. God., nakon tog perioda zahvaljujući uspješnoj vakcinaciji MMR vakcinom u našoj zemlji sem par sporadičnih tkz importovanih slučajeva nije bilo pojave ove bolesti.
Vakcina pruža odličnu zaštitu i jedine kontraindikacije su akutna bolest praćena povišenom temperaturom preko 38,5oC, trudnoća, anamnestički podatak o alergiji na sastojke vakcine (neomicin ili želatin najčešće), uznapredovala ali ne i početna HIV infekcija, malignitet, stanja urodjene imunodeficijencije visoke doze imunosupresivnih ljekova npr steroida, citostatika.
Najčešće reakcije su kao i kod većine vakcina, lokalno crvenilo na mjestu uboda, povišena temperatura, otok lokalnih limfnih žlijezda.
Ozbiljnije komplikacije su izuzetno rijetke: smanjenje broja trombocita 1:30000, konvulzije, zapaljenje mozga 1:1.000.000 datih doza, što je mnogo rjedje nego u toku prirodne infekcije.

Naučni dokazi i studije sprovedeni tokom 20 proteklih godina negiraju povezanost autizma, inflamatornih bolesti crijeva, astme i ove vakcine (izvor: centar za kontrolu bolesti SZO - CDC)

Vakcinacija se obavlja radnim danima u Domu zdravlja kod ID za djecu u periodu od 08h do 17h. 

Vakcinacijom svoga djeteta štitite njegovo i zdravlje druge djece.

 

Autor: dr Biljana Ivelja 

Izvori i preporučeni sajtovi:
www.cdc.gov/measles/about/index.htm
www.who.int/topics/measles/en
https://sr.wikipedia.org/
http://www.zzjzle.org.rs/pdf/2011-01/male-boginje
http://www.examinus.org/vakcine-i-vakcinacija/kako-antivakceri-manipulisu-vama/
http://www.examinus.org/vakcine-i-vakcinacija/mala-skola-vakcinacije
http://nomoremeasles.blogspot.com/2015/04/pathophysiology-of-measles.html
https://www.cdc.gov/measles/parent-infographic.html

FaLang translation system by Faboba